Het beoordelen van vaardigheden

Natuurlijk willen we graag weten wat de leeropbrengst is van onze lessen in vaardigheden en willen we ook aan leerlingen kunnen aangeven welke vaardigheden ze al op een behoorlijk niveau beheersen en wat er voor nodig is om zich in andere vaardigheden nog verder te kunnen ontwikkelen.

Om tot een passend beoordelingssysteem te komen werd en wordt heel wat denkwerk verricht en methoden uitgeprobeerd. Bijkomende (complicerende) factor was dat onze schoolleiding er (met de beste intenties) voor gekozen heeft om (voorlopig) het vak ‘talentstromen’, waar het vaardigheden onderwijs in is ondergebracht, te waarderen met een cijfer op het rapport dat even zwaar mee telt voor de overgang als alle andere vakken.

Nadat wij in 2013 waren gestart met het onderwijs in vaardigheden richtte onze aandacht zich in eerste instantie dan ook op het – kwantitatief – meetbaar maken van de vorderingen van de leerlingen wat resulteert in de weergave in een cijfer. Het eerste Blog dat ik schreef voor mijn LOF-traject heette ook ‘van merkbaar naar meetbaar’  .

Vanwege mijn grote interesse in toetsen in relatie tot de ontwikkeling van de leerling bezocht ik het afgelopen jaar vele congressen en nascholingen over dat onderwerp en raakte ik er meer en meer van overtuigd dat een formatieve beoordeling veel beter past bij het onderwijs in vaardigheden en (veel) meer recht doet aan de ontwikkeling van de leerling.
Inmiddels hebben we al de nodige ervaring opgedaan met leerlingen in het doorlopen van een formatieve cyclus en zijn we heel erg enthousiast; het geeft veel meer mogelijkheden voor maatwerk voor een leerling en gezien de heel persoonlijke context van het vaardigheden onderwijs past dat nog beter. Ik schreef hier een blog over op www.leraar.nl.

Om ‘handen en voeten’ te geven aan ons formatief evalueren zijn we gestart met het schrijven van rubrics. Hierbij hebben we veel gebruik gemaakt van de overzichten en de structuur die de SLO daarin al heeft aangebracht. Vervolgens zijn wij gaan destilleren welke onderdelen uit het ‘voorbeeldmatig leerplankader’ in onze vaardighedenlessen aan de orde komen en vervolgens hebben we getracht om daar verschillende (beheersings-) niveaus aan te koppelen. Een overzicht van onze eerste concepten van de rubrics vind je hier. Er is een cluster rubrics van de digitale vaardigheden computational thinking, informatievaardigheden, mediawijsheid en ict-basisvaardigheden. Er is een cluster rubrics van zelfregulering, communiceren en sociale en culturele vaardigheden en er is een cluster rubrics van samenwerken, kritisch denken, creatief denken en probleem oplossen.

In de toekomst is het de wens om de ontwikkeling van de leerling in de verschillende vaardigheden meer visueel te kunnen weergeven.