Lerarenlab 2018

Op het Lerarenlab op 17 januari 2018 van de onderwijscoöperatie heb ik een workshop gegeven over de voortgang en de opbrengsten van mijn LOF-traject tot nu toe.

In de workshop vertelde ik over het traject van de afgelopen 5 jaar waarin wij gestart zijn met het geven van onderwijs in 21 e -eeuwse vaardigheden. Ik vertelde over de zoektocht naar passende leerarrangementen en over de verschillen in met name het pedagogisch-didactisch handelingsrepertoire van de docenten.

De meeste aandacht echter ging uit naar het inzichtelijk maken van de leeropbrengsten voor zowel leerlingen als docenten. We hebben daarin een lange weg afgelegd en zijn nog steeds op pad. Daar waar we in den beginne nog geforceerd een cijfer produceerden ontwikkelen wij nu tools om door middel van rubrics met de leerling samen het ontwikkelniveau ten aanzien van een bepaalde vaardigheid te benoemen en vanuit daar te bepalen wat er voor
nodig is om de leerling zich nog verder te laten ontwikkelen. De rol die formatief evalueren in dit traject inneemt is alsmaar groter aan het worden.

Klik op de volgende link om de presentatie te bekijken:  workshop-lerarenlab-jan-2018

Waarom lessen in 21e-eeuwse vaardigheden

Bij een herziening van ons curriculum in 2012 hebben wij op onze school Het Veurs Lyceum in Leidschendam ruimte gereserveerd voor lessen in vaardigheden voor al onze leerlingen in de onderbouw. De belangrijkste redenen daarvoor waren:

  • Dat wij constateerden veel van onze leerlingen de 21e eeuwse vaardigheden onvoldoende beheersten en – wellicht nog belangrijker – we zagen dat onze leerlingen in de loop van hun schoolcarrière zich daar maar zeer beperkt in verbeterden;
  • Dat wij van mening zijn dat deze vaardigheden heel belangrijk zijn voor het slagen in een vervolgopleiding en daarna voor het goed kunnen functioneren in de maatschappij;
  • Dat in de huidige maatschappij kennis snel kan verouderen en dat het van het grootste belang is dat leerlingen zelf leren leren. De nadruk verschuift daarmee van ‘iets weten’ naar leren hoe je iets te weten komt en hoe je dat een volgende keer nog effectiever kunt doen;
  • Dat we graag onze leerling actief willen betrekken in en intrinsiek willen motiveren voor hun eigen leerproces met authentieke opdrachten binnen een rijke context. Leerlingen mogen daarom zelf kiezen of ze de vaardigheden aanleren bij Science, Kunst & media of Sport;
  • Dat we graag leerlingen willen laten oefenen in het divergente denken waarbij het duidelijk wordt dat er voor één probleem meerdere ‘goede oplossingen’ zijn.

Om hieraan invulling te geven hebben wij de ‘talentstromen’ ingevoerd. In de Science talentstroom krijgen de leerlingen in klas 1, 2 en 3 van Mavo-, Havo- en vwo-niveau met elkaar in een rijke realistische context opdrachten waarmee de leerlingen door het uitvoeren van de opdracht hun 21e-eeuwse vaardigheden oefenen en daarnaast zich verder bekwamen in wetenschap en techniek.

Deze wijze van onderzoekend en ontdekkend leren stimuleert naast het aanleren van de 21e-eeuwse vaardigheden ook de intrinsieke motivatie voor het zelfstandig leren leren en maakt bovendien dat de leerlingen zichzelf veel meer eigenaar van hun leerproces voelen. De vrijheid die de leerlingen krijgen voor het bedenken van hun eigen oplossingen stimuleert het divergente denken.

Ivon Hensen

Ivon Hensen

Ik het altijd onwijs leuk gevonden om kinderen/pubers te begeleiden. Het contact wat je tijdens Science met de leerlingen hebt, ligt op een ander niveau. Je werkt echt samen met de leerlingen. 

Ivon Hensen is sinds 2015 docent Natuurkunde op het Veurs Lyceum. Ze is begonnen op het MBO sport en bewegen en vervolgens doorgegroeid naar het HBO. Tijdens een minor docent en ingenieur is ze enthousiast geworden over het onderwijs en is ze geswitcht naar de deeltijd opleiding natuurkunde aan de hoge school Utrecht. Die opleiding hoopt ze dit jaar af te ronden. Haar meerwaarde voor de talentstroom Science is het enthousiasme waarmee zij leerlingen kan motiveren.

Alex Timmermans

Alex Timmermans

De uitdaging in Science zit hem in dat je buiten je comfortzone werkt. Het samenwerken aan een groepsopdracht in de klas geeft mij veel energie en inspiratie. Ik zie nu ook de leerlingen van een andere kant, wat ontzettend gaaf is. Ik houd van het groepswerk zoals maquettes bouwen – de duurzaamste straat van Leidschendam, de schroef van Archimedes en het programmeren van robots in de klas. Science laat de leerlingen zelf oplossingen zoeken en vergroot hun eigen verantwoordelijkheid op een leuke en educatieve manier.

Alex is sinds 2008 docent Aardrijkskunde op het Veurs Lyceum. Hij is al sinds 2002 werkzaam in het onderwijs. Hij rondde de lerarenopleiding Aardrijkskunde af in Rotterdam en behaalde aan de Hoge School Utrecht zijn Masteropleiding Aardrijkskunde. Zijn meerwaarde voor de talentstroom Science ligt bij zijn gestructureerde manier van werken en denken. Waarbij zijn nuchtere kijk op zaken ook vaak helpt om praktische problemen op te lossen.

Wilma van Rest

Wilma van Rest

“Ik vind het heel leuk om een bijdrage te kunnen leveren in het proces van het aanleren of benadrukken van 21ste eeuwse vaardigheden. Het stimuleren van leerlingen als docent/coach in de les Science, zodat ze zelf hun eigen capaciteiten ontdekken en aanroepen, vind ik een mooie uitdaging die ik elke week met beide handen aanpak.”

Wilma is sinds 2005 docent Wiskunde en Rekenen op het Veurs Lyceum. Ze heeft in het verleden de vakken LO, verzorging en geschiedenis gegeven.

Ze heeft een opleiding voor lichamelijke opvoeding (akte MO-P) gedaan en heeft wiskunde gestudeerd (Bachelor of Education). Haar meerwaarde voor de talentstroom Science ligt bij haar praktische insteek bij het oplossen van problemen.

Cyril Rothkrantz

Cyril Rothkrantz

Ik ben ervan overtuigd dat probleemoplossend vermogen onmisbaar is voor leerlingen om hun doelen nu en in de toekomst te bereiken. ICT en in het bijzonder programmeren biedt leerlingen de ervaring dat je door gewoon aan de slag te gaan en dingen uit te proberen uiteindelijk tot goede resultaten kan komen.

Cyril is sinds 2012 docent Wiskunde op het Veurs Lyceum. Hij ontwikkelt de gehele leerlijn voor het onderdeel programmeren. Hierbij gebruikt hij de kennis en ervaring die hij op het gebied van programmeren heeft opgedaan in zijn vorige functie als Consultant Logistiek. Cyril heeft aan de TU Delft de masters technische wiskunde en Science Education and Communication behaald.

Eugenie Zwanenburg-Dumoulin

Eugenie Zwanenburg-Dumoulin

“Het is belangrijk om creativiteit en probleemoplossend vermogen te stimuleren, zodat leerlingen die op een creatieve manier buiten de lijntjes kleuren niet uitvallen. Daarom heb ik met groot enthousiasme aan de wieg van de talentstroom Science gestaan. De talentstroom draagt bij aan vaardigheden zoals samenwerken, presenteren en een groot aantal digitale vaardigheden. Het geeft de ontwikkeling van leerlingen een enorme boost.”

Eugenie is sinds 2008 docent Biologie op het Veurs Lyceum.  Ze is de oprichter en trekker van de talentstroom Science. Voordat ze naar het Veurs Lyceum kwam is ze werkzaam geweest op het terrein van microbiologische zuivering van afvalwater. Eugenie behaalde haar master chemische procestechnologie aan de TU Delft. Haar meerwaarde voor de talentstroom Science is haar gedegen en doordachte manier van werken en haar rol als eindverantwoordelijke van het gehele curriculum waarmee ze de kwaliteit borgt.

Eerste post!

Op deze website is informatie over lessen in vaardigheden te vinden. Met behulp van mijn subsidie van het Leraar ontwikkelfonds van de onderwijs coöperatie kan ik, samen met de collega’s van mijn school, informatie delen over:

  1. Het ontwerpen van lesplannen die het aanleren van vaardigheden stimuleren. Meer hierover vind je onder “lesplannen Science”;
  2. Docenten competenties welke nodig zijn voor het geven van lessen in vaardigheden. Meer hierover vind je onder “docentencompetenties”;
  3. Het formatief beoordelen van de vorderingen van de leerlingen ten aanzien van de vaardigheden met behulp van rubrics. Meer hierover vind je onder “vaardigheden”.

Verwijzingen naar aanvullende achtergrondinformatie of actuele literatuur over alle aspecten van het lesgeven in vaardigheden vind je onder de “leeshoek”.